Poznaj historię Białostockiego Teatru Lalek oraz jego ofertę – szczegóły poniżej.
Historia Białostockiego Teatru Lalek
Scena lalkowa w szkole podstawowej
Historia Białostockiego Teatru Lalek to 1953 rok – Ministerstwo Kultury i Sztuki przyznało mu status sceny profesjonalnej oraz subwencję. Jednak już jesienią 1937 roku z inicjatywy późniejszego dyrektora teatru, inicjatywy Piotra Sawickiego, a także Heleny Pacewicz, nauczycielki, stworzona została scena lalkowa w Szkole Podstawowej Nr 8 przy ul. Jurowieckiej. Wystawiano tu repertuar tradycyjny i różne sztuki. Rok później Piotr Sawicki wziął udział w kursie lalkarskim zorganizowanym przez Instytut Teatrów Ludowych i środowisko warszawskiego Baja.
Międzyszkolny Teatr Lalek
Dla mechanika ślusarza była to ogromna inspiracja i motywacja, wkrótce przekształcił scenę lalkową w Międzyszkolny Teatr Lalek pod patronatem Okręgowej Komisji PCK i opieką pedagogiczną Kuratorium Okręgu Szkolnego. W robotniczym Białymstoku zawsze brakowało pieniędzy, dlatego wiele osób udzielających się w teatrze pracowało za darmo, społecznie, zakładając ten pierwszy w mieście teatrzyk kukiełkowy.
Teatr Marionetek
W 1953 roku powstał z kolei Teatr Marionetek, wkrótce zespół uzyskał status sceny profesjonalnej. Pierwszym spektaklem zawodowego teatru był „O tym, jak zwierzęta koncert urządziły” wyreżyserowany przez Halinę Kołpak.
Teatr prowadzony przez Sawickiego w latach 1947-52 poszukiwał własnej drogi, repertuaru, nowych rozwiązań i ludzi. Trzeba przyznać, że jego założyciele mieli pasję i umiejętności popularyzatorskie.
Uzyskanie subwencji i stałego mecenasa
Od 1953 roku teatr podlegał Centralnemu Zarządowi Teatrów, Oper i Filharmonii, ale nadal nie miał siedziby, własnego wyposażenia, pracowni, wykwalifikowanego zespołu aktorów, co utrudniało tworzenie profesjonalnego repertuaru i ambitnej sztuki. W połowie lat 50. powstał zalążek stałego zespołu – przedsięwzięcie nazywano „teatrem zapaleńców”. To oni tworzyli teatr – nie tylko w nim grali, ale też do przygotowywali dekoracje, wykonywali zadania techniczne, naprawy, konstruowali lalki.
Zapoznanie z teatrem i inspirowanie
Celem teatru było przede wszystkim zaoferowanie opieki nad dziećmi z miasta i okolic, pobudzenie ich wyobraźni, zainteresowanie, zapoznanie ze sztuką oraz z teatrem. Na początku działalności reżyserem większości sztuk Świerszcza była Halina Kołpak.
W 1955 roku Sawicki założył obok teatru swoją pracownię. Była skromna, ale pozwala przygotowywać pierwsze spektakle na miejscu. Pod koniec lat pięćdziesiątych zaczęli w nim występować artyści spoza Białegostoku.
Teatr Piekarskiej
W 1960 roku nastąpiło upaństwowienie teatru, wkrótce Piotr Sawicki ustąpił ze stanowiska dyrektora, a zajęła je Joanna Piekarska. Studiowała w Wilnie na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego, pracowała jako spikerka w rozgłośni Polskiego Radia, miała autorytet. Miała na koncie już kilka udanych prac reżyserskich.
Dołączyli do zespołu także nowi aktorzy. Piekarska rozbudowała pracownie techniczne, teatr dzięki temu uniezależnił się od innych scen i mógł oferować świadomy repertuar – zaczęto stawiać na wartość teatralną tekstów. Przykładem niech będzie m.in. „Historia o żołnierzu tułaczu” Ramuza (reż. Zdzisław Dąbrowski) czy też „Wiercipięta” Pehra. Spektakle te szybko odmieniły charakter teatru – zaczął się liczyć aktor, rekwizyt (nie tylko lalka) czy maska.
Teatr oferował bogatą problematykę artystyczną, niósł wartość literacką i teatralną, a także problematykę moralną. Obok zabawy znaczenie miał nurtu poetycki i baśniowość, a nawet groteska. Teatr zaczął zyskiwał autorskie oblicze.
Teatr prowadzony przez Raua
Krzysztof Rau od 1961 roku występował w zespole białostockiego Świerszcza, gdzie uzyskał uprawnienia aktorskie, pisał teksty, rozwijał się, wyreżyserował pierwsze sztuki i zrobił dyplom reżyserski. Przez kilka sezonów pełnił funkcję kierownika literackiego. W ostatnich latach prowadzenia przez Joanną Piekarską teatru, wspólnie określili własny styl twórczy. Lata dyrekcji Raua to bardzo pomyślny czas dla Białostockiego Teatru Lalek.
W drugiej połowie lat 60. teatr starał się zyskać także dorosłą publiczność. To wtedy wybudowano wreszcie pierwszy budynek teatru, powołano Studium Aktorskie (później Wydział Lalkarski PWST w Warszawie, obecnie Wydział Sztuki Lalkarskiej warszawskiej Akademii Teatralnej), zorganizowano Ogólnopolski Festiwal Solistów Teatru Lalek i Ogólnopolskie Spotkanie Teatrów Lalek, teatr był jednym z patronów konkursu literackiego na sztukę lalkową, doszło do kilku międzynarodowych wymian teatralnych i wiele innych.
Teatr Kobrzyńskiego i Szelachowskiego
W 1990 roku stanowisko dyrektora i kierownika artystycznego Białostockiego Teatru Lalek objął Wojciech Kobrzyński. W latach 1992-2005 kierował teatrem razem z Wojciechem Szelachowskim. Podsumowaniem działalności teatru były obchody jubileuszu 45-lecia istnienia BTL. Warto podkreślić, że teatr zmienił się z amatorskiej sceny lalkowe w pełni profesjonalny teatr – fenomen w polskim lalkarstwie.
KwK, f:MarlyneArt / pixabay