W tym roku przypada setna rocznica poświęcenia Katedry p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny: dnia 17 września 1905 roku ks. prałat Jan Kurczewski poświęcił kościół farny w Białymstoku.
Obecnie jest to Archikatedra Arcybiskupa Metropolity Białostockiego. Do tej godności kościół „dorastał” przez lata: w 1945 roku, gdy z Wilna przybył ks. Arcybiskup Jałbrzykowski świątynia stała się nieoficjalnie prokatedrą Metropolity Wileńskiego. Po jego śmierci rezydowali Księża Biskupi Administratorzy Apostolscy Archidiecezji w Białymstoku. 21 marca 1985 r. kościół został podniesiony do godności Bazyliki Mniejszej i wreszcie dnia 5 czerwca 1991 roku Papież Jan Paweł II utworzył Diecezję Białostocką a kościół podniósł do godnościKatedry.
/Ks.prałat A. Lićwinko/
Wielki jubileusz obchodzony będzie przez cały rok. Z tej okazji przewidziano wiele imprez kulturalnych, które odbędą się w Katedrze:
23.I. Koncert kolęd w wykonaniu Zespołu Muzyki Dawnej „Capella Antiqua Bialostociensis”
19.II. Pasja wg św. Jana J. S. Bacha. Wykonawcy: Orkiestra Barokowa i Zespół Wokalny Camerata Podlaska
13.V. Koncert Missa pro pace Chór Uniwersytetu w Białymstoku, Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Białostockiej, soliści
22.V. Koncert w wykonaniu Akademii Muzycznej
29.V. 5 i 12.VI. Muzyka w starym kościele – niedzielne koncerty kameralne
4.VI. Wielka msza h-moll J.S.Bacha. Wykonawcy: Orkiestra Barokowa i Zespół Wokalny Camerata Podlaska. Dyrygent-Paul Goodwin
11.VI. Nieszpory uroczyste W.A.Mozarta. Wykonawcy: Orkiestra Symfoniczna, Katedralny Chór Carmen
17.VI. Koncert Missa Solemnis – L. van Beethovena. Wykonawcy: Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Białostockiej, Chór „Cantica Cantamus”, Akademicki Chór „Harmonia” Filii Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie, soliści
15 22 29.VII. i 5 12 19 26.VIII. X Katedralne Koncerty Organowe
15.VIII. Występy Zespołów Ludowych – dożynki wojewódzkie
17.IX. Koncert Pamięci – Modlitwa o Pokój
24.IX. Koncert Psalmy Mikołaja Gomułki i inne utwoty sakralne w wykonaniu Zespołu Fletów Prostych „Cantio Polonica”
15.X. Oratorium Mesjasz G.F.Haendela Orkiestra Barokowa i Zespół Wokalny Camerata Podlaska
5.XI. Koncert Litanie Ostrobramskie Stanisława Moniuszki – Białostockie Towarzystwo Śpiewacze im. S. Moniuszki.
"Stary kościół farny w pełni zaspokajał potrzeby wiernych aż do poł. XIX w. W 2. poł. stulecia, na skutek rozwoju przemysłowego Białegostoku, nastąpił znaczny przyrost ludności miasta. Niewielka świątynia okazała się wówczas zbyt mała, by pomieścić wiernych, których liczba dochodziła w tym czasie do 18 tys. W latach 60. XIX w. po raz pierwszy podjęto starania o wybudowanie nowego kościoła dla miasta i wiernych." Przeszkód w realizacji przedsięwzięcia nie brakowało - represje carskie, trudności ze zdobyciem terenu i zezwolenia na budowę świątyni. W roku 1898 car, na petycję parafian, odpowiedział pismem o treści: "...prośba parafian białostockiego kościoła podana na najwyższe imię o pozwolenie budowy drugiego kościoła w Białymstoku uwzględnioną być nie może, dopokąd w miescie nie będzie drugiej prawosławnej świątyni, lecz im się nie wzbrania starać się powiększyć lub przebudować egzystujący kościół."Od tego momentu rozpoczęły się prace związane z „poszerzeniem” kościoła. Autorem planu „rozbudowy” był uznany architekt Józef Pius Dziekoński. W konsekwencji w latach 1900 – 1905 powstała nowa, neogotycka bazylika, „przylegająca jedynie do istniejącego kościółka od strony wschodniej i przewyższająca go wielkością.” Prace wykończeniowe wraz z wyposażeniem wnętrza trwały do wybuchu I wojny światowej.
„Fara jest budowlą bardzo jednolitą pod względem stylowym. Wpłynęło na ten stan rzeczy nie tylko to, że całość wzniesiona została w jednym czasie, ale również fakt, iż na przestrzeni następnych lat kościół nie uległ żadnym rozbiórkom, przeróbkom, czy zniszczeniom w wyniku czego do czasów obecnych zachował swój pierwotny charakter.”
/Bazylika Katedralna w Białymstoku – album/